Ze wzruszeniem czytam, jak dawniej ludzie wierzyli, że kwitnące w wigilię kwiaty przyniosą im szczęście. I wcale nie chodzi o doniczkowe Gwiazdy Betlejemskie, one wtedy raczej nie miały znaczenia. Kiedyś, zamiast na pasterkę szli o północy szukać cudownych kwiatów… Piwonii albo leszczyny.

Jak kwiaty są ozdobą ziemi i roślin, tak zwyczaje doroczne są krasą domowego życia narodów. Zwyczaje i obrzędy wypłynęły z warunków tego życia, z obrzędów religijnych i z pojęć wykołysanych przez serce i duszę ludzką w ciągu wieków żywota społecznego.

Z. Gloger: Rok polski…

Kwitnąca w wigilię piwonia

Zastanawiam się, skąd wziął się zwyczaj poszukiwania w noc wigilijną kwiatu piwonii. Czyżby zadziałała magia nocy świętojańskiej? Piwonia to kwiat lata. Podobnie jak kwiatu paproci, należało jej szukać o północy, tylko w noc zimowego przesilenia.

Może właśnie tu zgadza się, co uważał sir James Frazer, według którego ludy prymitywne opierają swoje wierzenia o dwie (fałszywe zresztą) zasady. Mianowicie, że:

• podobne pociąga podobne,
• coś, co choć raz miało ze sobą styczność już zawsze będzie na siebie oddziaływać.

Możliwe więc, że widzieli podobieństwo między wigilią a nocą świętojańską? I że ktoś, kiedyś zobaczył w wigilię kwitnącą piwonię i przyniosła mu ona wielkie szczęście?

Kwitnąca w wigilię leszczyna

Inny kwiat, zerwany w noc wigilijną, który przynosił pomyślność to cudowny kwiat leszczyny. Komu udała się ta sztuka, mógł liczyć nie tylko na bogactwa, ale i na małżeństwo z ukochaną osobą. Ale wyzwanie to nie należało do łatwych. Ludzie wiedzieli, że kwiat leszczynowy zakwita tylko na błysk chwili, po czym okwita, opada i znika tak szybko, jak się pojawił…

Czy ktoś z Was widział w wigilię kwitnącą piwonię, kwiat leszczyny lub inny kwiat? Lub słyszał historię, o tym, że jakikolwiek kwiat kwitł 24 grudnia?

Źródła:

J. Frazer: Złota gałąź. Warszawa 1965; L. Frey: Rośliny, złoczyńcy, skarby — rośliny magiczne w praktyce. Medycyna Nowożytna, 2023, t. 29, z. 1; Z. Gloger: Rok polski w życiu, tradycji i pieśni. Warszawa 1906; L. Stomma: Słońce rodzi się 13 grudnia. Warszawa 1981; fot. Unsplash/Tasisiia Shestopal