12 najbielszych ksiąg, czyli co (można) czytać bezśnieżną, ciemną zimą

Czy wiecie w jakiej baśni biel w różnych odcieniach pojawia się aż 121 razy? W tej samej, w której na drugim miejscu pod względem częstotliwości występowania jest kolor czerwony (pojawia się 71 razy).

To Pan Tadeusz.

Oj, nie każda rozmowa o Panu Tadeuszu kończy się dobrze… Niemal wszyscy mamy z nim kłopot – wielbiciele, przeciwnicy, obojętni. Dla wielu to temat tabu, jakby z powodu epopei cierpieli na poważne kompleksy (bo czytali dawno albo tylko streszczenie lub fragmenty). Dlatego uważam, że cały Pan Tadeusz powinien być zakazany. To byłaby szansa na to, że rzucą się na niego nawet pseudokibice….

Póki co – zakazany nie jest i śmiało można czytać jego księgi – ku pokrzepieniu serc stęsknionych za bielą i jasnością.  Bo w tej baśni  jest biało, bardzo biało…

Pan Tadeusz: czego nie ma w streszczeniu

Tak, policzono to bardzo dokładnie. Odcienie bieli występują w Panu Tadeuszu 121 razy. Potem jest czerwień: 71 razy. Czy to znaczy, że epos narodowy jest tylko biało-czerwony? Nie, mieni się od odcieni innych kolorów. Czerni też.

 Ale najwięcej jest tego, co białe. Jak śnieg. I jak mleko, perła, marmur, cukry, sukienka Zosi…

  • gryka jak śnieg biała
  • Tuż i sukienka biała, świeżo z kołka zdjęta
  • Piasek drobny, suchy, biały na kształt śniegu,
  • Jak biały ptak zleciała z parkanu na błonie
  • Lilia jezior skroń białą wznosząca nad wodę
  • Surdut […] angielskiego kroju, biały, długi,
  • pantalony białe
  • Dalej maków białawe górują badyle
  • świeży nabiału kwiat (śmietanka do kawy)
  • Śród ptaszych głów sterczały główki ludzkie małe,/ Odkryte; włosy na nich krótkie, jak len białe
  • białe pnie brzozowe
  • Bielaki krągłe, białe, szerokie i płaskie (grzyby)
  • śnieżna pończoszka
  • chmurki białe jak srebro
  • białe głowy flaszek
  • gołębie białe
  • serio, jest tego razem 121

Dlatego jeśli komuś brakuje bieli zimą – śmiało może się zanurzyć w śnieżnobiałe lub kremowe odcienie epopei. Podobnie kiedy brak światła…. Ponieważ biel dla poetów epoki romantyzmu oznaczała również świetlistość, blask.

Czy Adam Mickiewicz lubił biały kolor?

Nasz wspólny wieszcz narodowy urodził się zimą (24 grudnia miał nie tylko urodziny, ale i imieniny). Czy z jakiegoś powodu szczególnie lubił biel? Czy może chodziło właśnie o jej walor świetlistości, który z kolei nawiązywał do mocno romantycznej tajemniczej, sfery sacrum? Nie wiem.

Ale doszperałam się kolor biały szczególnie lubią osoby, które:

  • Dążą szczególnie do poznania prawdy o sobie,
  • Są pomysłowi i to oni przecierają szlaki nowym ideom
  • Są nonkorfomistami o przenikliwych umysłach
  • Mogą odznaczać się zdolnościami parapsychiczymi,
  • Czują się samotni i wyobcowani, odbierając świat na sposób bliski autystycznemu
  • Są idealistami.

Osobiście latem ubieram się niemal wyłącznie na biało, ale zimą – biel kojarzy mi się wyłącznie ze śniegiem, którego wciąż jest za mało. Wczoraj spadł, więc pozasuwaliśmy na sankach i nawet odśnieżyliśmy schody. Wszystko po to, by poobcować z prawdziwą zimą. Z przeczuciem graniczącym z pewnością, że jutro biel może znów zmienić się w bury…. Na szczęście nie w białym Panu Tadeuszu 🙂

Dlatego można też potraktować Pana Tadeusza jako Klasykę zamiast Poradnika – kiedy za mało światła i jasności, podobno czujemy się gorzej i chętniej sięgamy po autorów, dzięki którym chcemy zobaczyć światełko w tunelu 🙂

Uwaga: każdy zwolennik teorii spiskowej szybko może sprawdzić w Wikipedii, że biała księga to „dokument zawierający opracowane urzędowo, koncepcyjne propozycje odnoszące się do określonych dziedzin polityki unijne”. Dlatego, zapalonym narodowcom białego Pana Tadeusza nawet nie śmiem polecać…

Literatura:

S. Popek: Barwy i psychika: percepcja, ekspresja, projekcja. Lublin 2012

J. Przyboś: Czytając Mickiewicza. Warszawa 1998

G. Tomaszewska: Jak widzi dusza? Estetyka i metafizyka światła w Panu Tadeuszu. Gdańsk 2007