Nazwy pełni księżyca, które wyskakują mi ostatnio gdy tylko zbliża się noc pyzatego, nie powiem, zaciekawiły. Poetyckie, malownicze, zdobiły tytuły, które aż się prosiły, by w nie kliknąć. Po pełni kwiatowej (w maju) nie wytrzymałam i zaczęłam szperać, by dowiedzieć się, skąd te nazwy się wzięły.

Internet powiedział, że wymyślili je Indianie z Ameryki Północnej. Co? Może nie jestem otrzaskana w kulturze Indian, ale… Wiedziałam, że każde plemię ma swój język i swoje nazwy miesięcy. Kiedyś na księżyc u nas też mówiło się miesiąc, albo miesiączek (…jasny na niebie świecił, itd.) W każdym razie  np. kwiecień jedno z plemion nazywało miesiącem bolących oczu (bo śnieg, co się ostał, wraz ze słońcem już wiosennym dawał taki blask, że oczy bolały). Ale przed pełnią kwietniową nikt jej tak nie nazywał… Wykorzystano bardziej przyjazną nazwę (pewnie innego plemienia): pełnia różowa.

Nazwy pełni księżyca

• I: Pełnia Wilczego Księżyca
• II: Pełnia Śnieżnego Księżyca –
• III: Pełnia Robaczego Księżyca
• IV: Pełnia Różowego Księżyca
• V: Pełnia Kwiatowego Księżyca
• VI: Pełnia Truskawkowego Księżyca
• VII: Pełnia Koźlego Księżyca
• VIII: Pełnia Księżyca Jesiotrów
• IX: Pełnia Księżyca Plonów
• X: Pełnia Księżyca Myśliwych
• XI: Pełnia Księżyca Bobrów
• XII: Pełnia Zimnego Księżyca

Nazwy miesięcy według Indian

Odżibwejowie:

• styczeń: Księżyc Wielkiego Ducha, Księżyc Nowej Zimy
• luty: Księżyc Orła, Księżyc Rodzących się Niedźwiadków
• marzec: Księżyc Twardej Skorupy, Księżyc Wrony, Księżyc Gęsi
• kwiecień: Księżyc Słodyczy, Księżyc Żaby
• maj: Księżyc Kwiatów
• czerwiec: Księżyc Truskawkowy, Księżyc Ogrodu
• lipiec: Księżyc Jagód, Księżyc Malin
• sierpień: Księżyc Jeżyn,
• wrzesień: Księżyc Kukurydzy, Księżyc Łosia
• październik: Księżyc Opadających Liści,
• listopad: Księżyc Białej Ryby
• grudzień: Księżyc Dużej Zimy

Czirokezi:

• styczeń: Miesiąc Wietrzny
• luty: Miesiąc Głodny
• marzec: Miesiąc Pierwszych Liści
• kwiecień: Miesiąc Ptaka, Miesiąc Kaczki
• maj: Miesiąc Sadzenia Roślin
• czerwiec: Miesiąc Roślin Wschodzących w Ogrodzie
• lipiec: Miesiąc Kukurydzy
• sierpień: Miesiąc Kończących się owoców
• wrzesień: Księżyc Orzechowy
• październik: Księżyc Zbiorów
• listopad: Księżyc Myśliwego
• grudzień: Księżyc Śniegu

Indianie Lakota:

• styczeń: księżyc trudnej zimy
• luty: księżyc strzelających drzewa
• marzec: księżyc śnieżnej ślepoty
• kwiecień: księżyc młodej trawy
• maj: księżyc zielonych liści
• czerwiec: księżyc czerwcowych jagód (truskawek?)
• lipiec: księżyc czerwonych wiśni
• sierpień: księżyc dojrzewania
• wrzesień: księżyc kolorowych liści
• październik: księżyc spadających liści
• listopad: księżyc zaczynającej się zimy
• grudzień: księżyc środka zimy

Indianie Arapaho

• styczeń: księżyc śniegu zacinającego jak duchy
• luty: księżyc mrozu błyszczącego w słońcu
• marzec: księżyc bizonów opuszczających swoje młode
• kwiecień: księżyc łamiącego się na rzekach lodu
• maj: księżyc kucyków zrzucających włosy
• czerwiec: księżyc coraz cieplejszych dni
• lipiec: księżyc ryczących bizonów (późny lipiec: księżyc dojrzewających aroni)
• sierpień: księżyc gęsi zrzucających pióra
• wrzesień: księżyc wysychającej trawy
• październik: księżyc opadających liści
• listopad: księżyc zamarzających rzek
• grudzień: księżyc trzaskających drzew

Indianie Cree

• styczeń: kiedy starzy towarzysze rozwijają kity
• luty: stary miesiąc/księżyc
• marzec: miesiąc/księżyc orła
• kwiecień: miesiąc/księżyc szarej gęsi
• maj: miesiąc/księżyc żaby
• czerwiec: miesiąc/księżyc odchodzących liści
• lipiec: miesiąc/księżyc linienia kaczek
• sierpień: miesiąc/księżyc młodych kaczek zaczynających latać
• wrzesień: miesiąc/księżyc śnieżnej gęsi
• październik: miesiąc/księżyc odlatujących na południe ptaków
• listopad: miesiąc/księżyc zamarzających rzek
• grudzień: miesiąc/księżyc rozwijania kit przez młodych towarzyszy

To, co znalazłam w sieci nie do końca wyjaśniło mi temat. Dalej nie wiem kto wybrał poszczególne nazwy miesięcy indiańskich do nazwał nimi pełnie. Z jakich plemion te nazwy, dlaczego akurat te? Może powinnam szukać na zagranicznych stronach… Ale tam gdzie trafiłam, same ogólniki: że to indiańskie nazwy. A dlatego, że w styczniu wyją wilki, w lutym pada śnieg, etc…

W każdym razie wynikło z tego tyle, że postanowiłam lato spędzić z Indianami. W sensie: jeszcze raz przeczytać Złoto Gór Czarnych, Sejdżio i jej bobry oraz Białego mustanga (to są książki z mojej indiańskiej biblioteczki), a także:

• Pochowaj me serce w Wounded Knee
• Syn
• książki indiańskie J. O. Curwood’a.

Może nie dowiem się z nich skąd nagle zainteresowanie indiańską kulturą i moda na indiańskie nazwy miesięcy, ale… na pewno będzie mi się je dobrze czytało.

Kto jeszcze lubi Indian Północnoamerykańskich?

Co jeszcze moglibyśmy od Nich pożyczyć?

Czego jeszcze moglibyśmy się od Nich nauczyć?

Po jakie indiańskie książki warto sięgnąć i dlaczego?

Pewnie z niewieloma osobami da się porozmawiać na powyższe tematy, ale każdego, kto uważa świat Indian za piękny świat — poważam 🙂 Takie są moje słowa. Albo: rzekłam 🙂

PS. Kwestię tego, w jakim celu te indiańskie nazwy pełni księżyca coraz częściej pojawiają się w internecie, pozostawiam nierozstrzygniętą. Może chodzi po prostu o to, żeby było ładniej, ciekawiej, przyjemniej, bliżej natury? I żeby przyciągnąć więcej userów, którzy lubią takie klimaty? Być może nawet istnieje na ten temat jakaś spiskowa teoria, ale na razie jej nie znam.

źródła: aianta.org,  hunka.lowanpi.wwt.pl, moiindianie.blogspot.pl, Fot. Unsplash/Ganapathy Kumar,