Sekrety piwonii (peonii) zaczynają się już od jej nazwy. Pochodzi ona od słowa Paion — przydomka Apolina, który wyleczył Plutona, właśnie za pomocą piwonii. Ludowe nazwy piwonii to m.in.: majowa róża, piołunija, bijon.

Matka nad klombem z piwoniami staje,
Sięga po jedną i płatki rozchyla,
I długo patrzy w piwoniowe kraje,
Dla których rokiem bywa jedna chwila.

Cz. Miłosz: Przy piwoniach

Chyba największym sekretem piwonii jest to jak sprawić, by rosły w ogrodzie bujnie i zdrowo. Podobno jedyną osobą z grona mojej rodziny tajemnicę tę znała babcia Leokadia. I nikt więcej. Nie znam też osobiście nikogo, u którego w ogrodzie spotkałam więcej niż góra trzy peonie…

Piwonia czy peonia?

Piwonia i peonia to ten kwiat. Zanim nie zaczęłam szperać, nie wiedziałam, że jego pierwotną nazwą jest peonia (od wspomnianego wyżej Painona, ang. peony, niem. paonie). Nazywanie peonii piwonią nie jest jednak błędem. Wręcz przeciwnie, nazwa piwonia (co widać już w rodzimych utworach literackich doby pozytywizmu) zdaje się być bardziej popularna.

Patrzysz na peonie,
kiedyś byłaś ogniem,
aksamitny wietrzyk
chłodził śliczne skronie.
Nóżkę skaleczyłaś,
krew się pokazała,
nie będziesz królową,
tak jak mama chciała.

A. Osiecka: Peonie

Wierzenia magiczne dotyczące piwonii

Wierzono, że kto w noc świętojańską znajdzie w ogrodzie białą piwonię — może liczyć na takie same dobrodziejstwa jak w przypadku znalezienia w lesie kwiatu paproci. Taka biała piwonia podobno zakwitała wyłącznie w noc sobótkową…

Co Słowianie leczyli przy pomocy piwonii

Według źródeł Słowianie wierzyli też w cudowną, uzdrawiającą moc piwonii. Leczono nią:

• nowotwory żołądka, płuc i macicy
• epilepsję u dzieci,
• rany,
• bóle głowy,
• zlęki (urazy emocjonalne, powstałe w wyniku nagłego wystraszenia się czegoś)

W zależności od choroby wykorzystywano różne części piwonii (korzeń, kwiaty, nasiona). W większości przypadków działały jedynie te mikstury, do których użyto piwonii poświęconych w Boże Ciało.

W ogrodzie peonie kwitną
Ty mówisz: „Patrz, jakie sztuczne,
jakbyś je z blachy wyciął na święto huczne”.
I patrzysz na mnie wzrokiem
z tej roli, którą grasz
i patrzą baby z okien
na twoją najnowszą twarz.

A. Osiecka: Imionnik z kwiatem, Peonie (na imieniny Heleny 22 maja)

Jakie perfumy pachną peonią

To pozostaje wciąż dla mnie wielką tajemnicą. Uważam, że piwonią (mimo nut teoretycznie obecnych w składzie oraz mimo że są tacy, którzy czują w nich peonię) nie pachną:

• ani Versace Bright Crystal,
• ani Stella In Two Peony,
• ani Gucci Envy me,
• ani Penhaligon’s Peoneve,
• ani Pivoine z Yves Rocher z 1993 roku, moje pierwsze „piwoniowe” perfumy.

Więcej peoniowych wód toaletowych ani perfumowanych nie testowałam, rozczarowana dotychczasowymi „pewniakami” piwoniowymi. Ich recenzje wskazywały na to, że są właśnie tym, czego szukam, a okazało się, że wcale nie.

Źródła: Słownik stereotypów i symboli ludowych, t. 2 Rośliny (Kwiaty), K. Szcześniak: Świat zamów światem roślin na pograniczu wschodniej i zachodniej Słowiańszczyzny, A. Osiecka: Wiersze, Cz. Miłosz: Wiersze, Fot. 1 Unsplash, Fot. 2. moje własne pąki piwonii